Stoppen met doorgaan - de subtiele signalen vóór een burn-out

Stoppen met doorgaan.
De subtiele signalen vóór een burn-out.
Het zal voor iedereen anders zijn, maar ik hoor vaak terug hoe mensen met de wijsheid van achteraf door hebben dat ze allerlei signalen kregen vóór de burn-out. Dat het een soort tegen-beter-weten-in-doorgaan was. Van die kleine signalen die je ergens wel oppikt, maar ook meteen weer overheen ramt. Of weerlegt. Of nuanceert. Weg-rationaliseert.

​Bijvoorbeeld het signaal dat je teveel ballen in de lucht moet houden op je werk. Je voelt het, je weet het, maar je gaat ook door. Het gevoel dat als je dit-en-dat nou even afmaakt er daarna wel weer rust en ruimte ontstaat. Maar ondertussen heeft de volgende taak of moeilijkheid zich alweer aangediend.
Maar ook het gevoel dat als je er nu even extra voor gaat, je grip krijgt op de situatie of de persoon. En als je dat eenmaal hebt ontstaat vast weer die rust er ruimte. Maar ja, wat is “grip hebben op” nou eigenlijk? En was je niet even vergeten dat de rest van het werk ook gewoon doorgaat?
Of wat dacht je van het gevoel van verantwoordelijkheid? Een uitermate positieve term, maar ook een eigenschap die je in je nek kan bijten. Het gevoel ergens verantwoordelijk voor te zijn is fijn, maar kan er ook voor zorgen dat je over je eigen grenzen gaat. Het is een ‘fantastische’ reden om van jezelf te verlangen door te gaan.

Veel mensen maken in of na het proces van hun burn-out een balans op door zelfreflectie, therapie, coaching of gesprekken met anderen. Het kwartje valt dan vaak. Ineens zie je jezelf terug in de oude situatie waarin je wel degelijk wist dat jijzelf en/of een ander teveel van jou vroeg.
Maar ook zie je vaak achteraf hoe lang de opstapeling al bezig was. Levensgebeurtenissen als verhuizen, scheiden, ziekte of overlijden van een naaste of juist kinderen krijgen hebben allemaal een impact op je gehad. Maar kenmerkend aan dat soort levensgebeurtenissen is juist weer dat je ‘maar gewoon door moet gaan’. Tja, je zit er in dus moet je het er maar mee doen. Gewoon doorgaan dus.

Maar is ‘gewoon doorgaan’ niet een typisch menselijke manier van overleven en vluchten? Vaak wordt het met alle goede intenties ook gegeven als tip: “je moet er even doorheen”. Maar de crux zit er in dat er dan voorbij gegaan wordt aan het moment: als je er maar doorheen komt is daarna alles weer goed. Maar tijdens de periode dat je ‘gewoon doorgaat’ stapelt het zich in jezelf alweer op. Met als gevolg dat je reserves er aan kunnen gaan, met als gevolg dat je op een gegeven moment op bent. Ik hoor trouwens ook vaak dat veel mensen eindelijk hun welverdiende vakantie hebben en dan de eerste dagen ziek worden. Ze zijn waarschijnlijk ‘gewoon doorgegaan’. Dus soms is het ‘gewoon doorgaan’ een oprechte aanslag op jezelf, waarbij je het idee hebt dat het simpelweg ook niet anders kan.

Maar wat gebeurt er eigenlijk als we soms eens stoppen met doorgaan? Gaan we dan dood? Knappen we dan? Stellen we de wereld dan teleur? Als we nou in de momenten van doorgaan eens stoppen en voor onszelf gaan zorgen, zijn we dan zwak? Of zijn we dan juist sterk!? En stellen we in ieder geval onszelf niet teleur? Draagt dat er niet aan bij dat we juist niet knappen?
​
Ik stel in ieder geval voor om eens wat vaker te stoppen met gewoon doorgaan.